Borderline Kişilik bozukluğu Nedir?
Borderline Kişilik bozukluğu (bkb) kişilerarası ilişkilerde duygusal dengesizlik ,dürtü kontrolü sorunları ve ilişkilerde istikrarsızlık ile karakterize edilen bir Kişilik bozukluğudur. Borderline Kişilik bozukluğuna sahip olan bireyler duygularını üç noktalarda yaşamaya meyilli oldukları için bu bozukluk ‘sınırda’ değerlendirilir. Birey anı duygusal iniş çıkışlar yaşar ve kontrolsüz davranışlar eğilimindedir.
Genellikle ergenlik döneminde veya genç yetişkinlikte ortaya çıkar.
Borderline Kişilik bozukluğunun temelinde yatan nedenler tam olarak bilinmemektedir.
Fakat zorlayıcı ilişkiler, geçmiş çocukluk travmaları ve genetik yatkınlığın rol oynadığı düşünülüyor .
Borderline Kişilik Bozukluğunun Belirtileri Nelerdir?
- Duygusal dalgalanmalar:
Birey yoğun ve anı duygusal değişiklikler yaşar…
Bir anda çok mutlu hissederken bir anda sebepsizce derin bir öfke veya kendini çaresiz hissedebilir.
- İlişki zorlukları:
Birey ilişkilerinde aşırı bağımlılık veya üç noktada uzaklık geliştirebilir. Yoğun ve duygusal olarak zorlu ilişkileri tercih eder. Güven Problemleri veya terkedilme korkusu buna eşlik eder. Bu sorunları yaşarken birey aynı zamanda ilişkilerinde sık sık değişiklikler yapabilir. Bir an çok yakın davranırken sonraki bir anda hızla uzaklaşabilir. Bu davranış biçimi ilişkinin diğer ucundaki kişiyi oldukça zorlayabilir. Bu sebeple borderline Kişilik bozukluğuna sahip bireyler ilişkilerinde sıklıkla problem yaşarlar.
- Kimlik bütünlüğü sorunları:
Birey kendisi hakkında tam olarak bir tanıma varamamıştır. Hedefleri, mesleki seçimleri, kişisel değerleri gibi yaşamın birçok önemli alanında kendisini boşlukta hisseder. Bu davranışla birlikte birçok konuda kararsızlık yaşamaktadır. Bu kararsızlık bireyin hayatında birçok konuyu hem geciktirir hem zorlaştırır.
- Impulsitive:
Birey kontrolsüz ve düşünmeden davranma eğilimindedir. Alkol,kumar,riskli cinsellik,madde kullanımı ,tehlikeli araç kullanımı ve kendisini zor durumda bırakacak kadar aşırı harcamalar yapabilir.
- Öfke problemleri:
Birey sıklıkla öfke problemi yaşar. Ve bu öfke patlamaları hızla ortaya çıkan,yoğun ve zaman zaman şiddetlidir.
- Boşluk ve duygusal boşluklar:
Birey kendisini bitmeyen bir döngü halinde boşlukta hisseder. Bu durum hiçbirşey hissetmemek veya içsel olarak kendisini boşlukta hissetmek olabilir.
- Paranoid düşünceler ve aşırı bağlanma:
Birey çevresinde bulunan insanlara karşı aşırı şüpheci veya paranoid davranışlar sergiler.
Aynı zamanda insanlara aşırı bağlanabilir veya yoğun bir şekilde bağımlılık geliştirebilir.
Bu belirtiler ile, bir kişinin borderline Kişilik bozukluğuna sahip olup olmadığını belirlemek için klinik bir görüşme yapılması gerektiği unutulmamalıdır.
Yazımı okurken bu belirtiler size kendinizi veya çevrenizde birini hatırlatıyorsa bir uzman desteği için bize ulaşabilirsiniz.
Borderline Kişilik bozukluğunun Nedenleri?
Yukarıda bahsettiğimiz gibi nedeni tam olarak bilinmemektedir. Fakat belirleyici faktörlerden bahsedecek olursak;
Genetik yatkınlık:
Aile geçmişinde benzer ruh sağlığı problemi olan bireylerde daha sık rastlanmaktadır.
Çocuklukta yaşanan travmatik deneyimler:
Fiziksel,duygusal veya cinsel istismar,ihmal,kayıplar veya ebeveynler arasında yada ebeveynler ile ayrılık
Zorlayıcı aile ortamı ve ilişkiler:
Duygusal olarak istikrarsız veya aşırı talepkar bir aile ortamında büyümüş olmak.
Beyin kimyasındaki dengesizlikler:
Beyin kimyasında dengesizlik bulgusunun bu kişilik bozukluğunu tetikleyebildiği bulunmuştur.
ÖÖzellikle serotinin ve dopamin gibi nörotransmitterlerin düzensizlikleri bu bozukluğun gelişiminde rol oynayabilir.
Zorlukları düzenleme yeteneği:
Duygularını düzenleyemeyen birey, tolerans göstermekte zorluk yaşar . Stresli veya yoğun durumlarda Başa çıkmakta zorlanır. Bu yüzden impulsif davranışlara eğilim gösterebilir.
Biyo-psikososyal etkileşimler:
Genellikle biyolojik, psikolojik ve sosyal faktörlerin etki ettiği düşünülmektedir.
Borderline Kişilik Bozukluğu ile Başa Çıkma Stratejileri Nelerdir?
Psikoterapi Desteği Almak:
Dialektik davranış terapisi (DDT)
Bilişsel davranisci terapi (BDT)
Duygusal düzenlemeyi güçlendirmek için ve ilişki problemleri hakkında destekleyici olacaktır.
Duygusal Düzenleme Becerilerini Geliştirmek:
Derin nefes egzersizleri
Meditasyon
Mindfulness
Gibi teknikler duyguları tanımak ve düzenlemek adına destekleyici olacaktır.
Stres Yönetimi:
Egzersiz yapmak
Düzenli uyku alışkanlığı edinmek
Sağlıklı beslenmek
Hobiler edinmek ve hobilere zaman ayırmak
Stres yönetimi ve duygu kontrolü adına destekleyici olacaktır.
İlaç Tedavisi:
Semptomları yönetmek için ilaç tedavisi önerilebilir. Antidepresanlar, duygu-durum dengeleyici ve anksiyolitikler belirli semptomları yönetmeye yardımcı olabilir .
Bu stratejilerin her biri bireylerin semptomlarını yönetmelerine ve daha kaliteli daha sağlıklı bir yaşam sürmelerine yardımcı olabilir. Fakat herkes farklı bir hikaye, farklı bir son taşıdığı için en uygun Başa çıkma stratejisini belirlemek için bir uzman desteği almak en doğru yol olacaktır.
Borderline gibi kişilik bozukluklarının teşhisi farkındalığı sanıldığı gibi kolay bir kaç belirtiye bağlı olarak değerlendirme yapılan bir süreç değildir. Kişilik bozukluklarının tespiti için gerekli tüm test ve gözlemlerin yine bir uzman tarafından yapılması uygun olacaktır.
