Gelişimsel Dil Bozukluğu
Gelişimsel Dil Bozukluğu Nedir?
Gelişimsel Dil Bozukluğu (GDB), herhangi bir biyomedikal nedene bağlı olmaksızın gelişen dil sorunlarıyla karakterize bir bozukluk türüdür. Bu bozukluk türünde çocuklar, dili anlama ve ifade etme konusunda güçlükler yaşayabilmektedir. Bu güçlükler de akademik anlamda başarısızlık riskini ortaya çıkarmaktadır.
Gelişimsel dil bozukluğu olan çocuklar akranlarını dil gelişimi açısından yakalayamayan ve “gecikmiş konuşma” yaşayan çocuklardır. Bu bağlamda gelişimsel dil bozukluğunun aileler tarafından fark edilmesi çeşitli nedenlerden dolayı kolay olmayan bir süreçtir. Bu aşamada ailelerin yapması gereken en önemli unsur çocuklarında , tipik gelişim gösteren akranlarına kıyasla herhangi bir sapma fark ettiği taktirde bir dil ve konuşma terapistine (DKT) başvurmasıdır .
Gelişimsel Dil Bozukluğu Neden Olur?
Gelişimsel dil bozukluğuna neyin sebep olduğuna dair kesin bulgular olmasa da genetik öykü ile güçlü bir bağı olduğu düşünülmektedir. Gelişimsel dil bozukluğu olan çocukların dil ve konuşmada zorluklar ve gecikmeler yaşayan kardeş ve ebeveynlerinin olma olasılığı, bu genetik öyküye sahip olmayan akranlarından daha yüksektir.
Gelişimsel dil bozukluğunun nörobiyolojik etkenlerine bakıldığında da gelişimsel dil bozukluğu olan çocukların çoğunluğunda beyin hasarına dair kanıt niteliğinde bulgulara rastlanmamıştır. Sonuç olarak gelişimsel dil bozukluğu nörobiyolojik bir sebepten ötürü kaynaklanmamaktadır.
Gelişimsel dil bozukluğunda diğer etkenlerden birisi de çevresel faktörlerdir. Düşük sosyoekonomik düzey, ebeveynlerin okur-yazarlık durumu, çocuğun büyüdüğü ev ortamı gibi çevresel faktörler diğer risk faktörleriyle bir araya geldiği takdirde gelişimsel dil bozukluğu için bir sebep olabilmektedir.
Gelişimsel Dil Bozukluğu Hakkında Yanılgılar
Gelişimsel dil bozukluğu hakkında bazı yanılgılar da mevcuttur. Bunlar şu şekilde sıralanabilir :
1.Gelişimsel dil bozukluğu olan çocuklar zeki çocuklar değildir.
– Gelişimsel dil bozukluğu çocukların zeka ile ilgili bir problemleri bulunmamaktadır.
2.Kötü bir ebeveyn olduğum için çocuğum gelişimsel dil bozukluğu yaşıyor.
– Gelişimsel dil bozukluğunda aileler buna sebep olmaz ancak çözüme katkıda bulunabilirler.
3.Gelişimsel dil bozukluğu olan çocuklar sözcükleri doğru telaffuz edemez.
– Sözcükleri doğru telaffuz edememek gelişimsel dil bozukluğunun bir göstergesi değildir. Bu durum farklı bir konuşma bozukluğuna bağlıdır.
Gelişimsel Dil Bozukluğunun Belirtileri Nelerdir?
Gelişimsel dil bozukluğunun belirtilerine baktığımızda en erken dönem belirtisi “gecikmiş (dil) konuşma” (GDK) olarak bilinen dil ve konuşma gecikmesi olarak ortaya çıkar. Bu dönem erken bir dönem olduğu için gecikmiş konuşmanın ebeveynler tarafından fark edilmesi de kolay olmamaktadır. Eğer gecikmiş konuşma geç tanı alırsa gelişimsel dil bozukluğuna dönüşme oranı da artacaktır ve çocuklar erken dönem müdahalelerinin verdiği etkiden o kadar az yararlanacaktır. Dil ve konuşma açısından akranlarının gerisinde kalan çocuklar bir dil ve konuşma terapistinden ne kadar erken terapi alırlarsa akranlarını yakalama olasılığı da o kadar artacaktır.
Gelişimsel dil bozukluğunun en büyük erken dönem belirtisi olan gecikmiş konuşmanın da erken dönem göstergeleri bulunur. Bunların bilinmesi ve ebeveynlerin çocuklarında bu göstergeleri fark etmesi halinde en erken dönemde bir uzmana danışılması çok önemlidir. Bu göstergeleri şu şekilde sıralayabiliriz :
- Sözcüklerini üretirken akranlarından daha küçük çocuklara benzeyen üretimler yapması,
- 24 ayını doldurmuş bir bebeğin 50 sözcükten daha az bir sözcük dağarcığı olması,
- İkili sözcük birleşimlerini uygun bir biçimde kullanma becerisinin olmaması,
- Jest ve mimikleri anlama ve kullanmada akranlarından geri olması,
- Daha kısa ve daha kolay cümleler kurması veya cümleleri hiç kurmaması,
- Daha az sözcüğü anlayıp, konuşması,
Eğer aileler çocuklarında bu gibi durumlara rastlıyorsa bir dil ve konuşma terapistine başvurmak en doğru müdahale olacaktır.