Çocuklarda Tuvalet Eğitimi

Çocuğum tuvalet eğitimine hazır mı? Tuvalet eğitiminde doğru zaman ne zaman? Tuvalet eğitiminde doğru bilinenler ve yanlış bilinler nelerdir? Başarılı bir tuvalet eğitimi için ne gereklidir? Yanlış bir şey mi yapıyorum? gibi sorular, çoğu ebeveynin aklını kurcalar.  Bu yazının amacı, çocukların tuvalet eğitimi sürecinde rehberlik etmek, ebeveynler için daha kolay ve etkili hale getirme yöntemlerini paylaşmaktır. Hadi gelin kafamızdaki soru işaretlerine beraber bakalım.

Tuvalet Eğitimine Ne Zaman Başlanmalı?

Çocuklarda tuvalet eğitimi, büyüme sürecinin en önemli değişikliklerindendir. Her çocuğun tuvalet alışkanlığı süreci birbirinden farklı olabilir. Genellikle çocuklarda tuvalet eğitimi 18 ile 36 ay arasında başlamaya uygundur. Ancak şu unutulmamalıdır ki ‘her çocuk özeldir’ ve bu eğitime başlarken ilk olarak çocuklardan gelen sinyallere kulak vermemiz gerekmektedir. 18 ay öncesi çocuklara tuvalet eğitimi önerilmemektedir kas gelişimine bakılmalı ve bu süreci sağlıklı bir şekilde geçirebilmeleri için ay dönemi de oldukça kıymetlidir.

Tuvalet eğitiminde fiziksel, sosyal, duygusal ve bilişsel hazırbulunuşluklarına bakmakta oldukça önemlidir.

Çocuklarda tuvalet eğitiminde ilk olarak çocuklar fizyolojik olarak kas gelişimini tamamladı mı? Tuvalet eğitimine başlayabilmek için fiziksel gelişimini göz önüne almak gerekmektedir.

Tuvalet eğitimine başlayabilmek için ayrıca çocuklardan gelen sinyallere de kualk vermek oldukça kıymetlidir. Tuvalet eğitimi için gelen bazı sinyalleri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Mesane gelişimi,
• Bezi daha uzun süre kuru kalıyorsa,
• Kendini bir iki kelimelik cümlelerle anlatabiliyorsa,
• Tuvaletinin geldiğini sözel ya da mimiklerle ifade ediyorsa,
• Tuvalet saatlerinin düzeni varsa,
• Gelişim dönemi özelliklerini takip ediyorsa,

Çocuklarda tuvalet eğitimi sürecini başlatabilirsiniz.

Adım Adım Tuvalet Eğitim Rehberi

1. Doğru Zamanı Seçin: Çocuklarda tuvalet eğitimi için duygusal olarak hazır oldukları dönemi seçin. Büyük değişiklikler (kardeş doğumu, taşınma gibi) sırasında tuvalet eğitimi süreci olumsuz etkileyebilir.
2. İdeal Zaman: İdeal bir zaman diye bir şey olmasa da genel olarak çocukların gelişim dönemlerinde 30-36 ay içerisinde de olumlu sonuçlar alınmaktadır. Oranlara bakıldığında da 30-33 ay için başarı oranının da fazla olduğu görülmektedir.
3. Eğlenceli Hale Getirin: Tuvalet kitaplarını kullanarak süreci oyunlaştırabilirsiniz. Bunların yanı sıra tuvaletlerde renkli sticerlarla süreci eğlenceli bir hale getirebilirsiniz. Unutmayın çocukların en iyi bildiği şey oyun. Oyuncaklarıyla tuvalete eşlik edebilirsiniz.
4. Model Olun: Davranışlarınızı gözlemleyerek öğrenir. Tuvalet kullanımı konusunda açık olun. 
5. Küçük Başarıları Kutlayın: Başarılı denemede çocuğunuza olumlu pekiştireçler verin.
6. Sabırlı Olun: Kazalar kaçınılmazdır. Yapılanları eleştirmek yerine bir olumlu bir tutum sergileyin. Unutmayın bu bir süre.
7. Tuvalet Eğitimi Zamanları: Tuvalet eğitimi her çocuk için değişkenlik gösterse de sağlıklı bir tuvalet gelişimi için 3 hafta gibi bir sürede eğitimde güzel bir yol alabilirsiniz.

Bu Dönemde Normal Olan Bazı Şeyler

Bu dönemde kaygılı ve endişeli olmak aslında çok normal duygulardır. İlk olarak kaygılı olmanın başarısızlık olmadığını kabul edelim. Unutmayın, bu hisler yalnızca sizin değil, bu süreçten geçen pek çok ebeveynin yaşadığı ortak duygulardır. Duygularınıza alan açmayı unutmayın.

Aklımızdan geçen “Ya çocuğum öğrenemezse?” gibi düşünceler. “Acaba yanlış mı yapıyorum?” ya da “Daha önce başlatmalı mıyım?” gibi sorgulamalarla bir araya geliyor olabilirsiniz. Bunlar da sürecin bir parçasıdır. Peki bu kaygılarla baş edebilmek için neler yapılmalı? Hadi gelin biraz da bunlardan bahsedelim:

Kendi Kaygılarınızı Tanıyın: Hangi stresin sizi etkilediğini fark edin ve bunları kabul edin. Bu süreçte sizin enerjinizi de çocuğunuz hissedecektir.

Molalar Verin: Sürecin tamamı bir anda gerçekleşmek zorunda değil. Molalar verebilirsiniz ve ara verdiğinizde hem çocuğunuza nefes alabileceği zamanlar tanırsınız hem de kendinize.

Destek Alın: Bu süreçte zorlandığınız ya da çocuğunuzun zorlandığı şeyler olabilir ve bu çok normaldir. Büyüme ve gelişmesi hakkında bir uzmandan destek alabilirsiniz.  Büyümenin ve çocuğunuzun gelişimi hakkında doğru bilgiler almak sizi rahatlatacaktır.

Kendi İhtiyaçlarınıza Odaklanın: Size iyi gelen aktiviteleri yapmayı ihmal etmeyin. Kısa yürüyüşler, bir fincan kahve ya da birkaç dakikalık değişimin bile ruh halinizi olumlu yönde etkilediğini unutmayın.

Tuvalet Eğitiminde Sık Yapılan Hatalar

• Aceleci Davranmak: Çocuğun gelişimine bakılmadan ve çocuk hazır olmadan sürece başlama süreci zorlaştırabilir ve çocuk gelişiminde de olumsuz bir yansıması olabilir.
• Olumsuz Tepkiler: Kazaların karşısında olumsuz tepkilerin ortaya çıkması çocuğun öz güvenini zedeleyebilir ve bu da sürecin olumsuz bir şekilde etkilenmesine yol açabilir.
• Tutarsızlık: Süreç boyunca düzenli bir yaklaşımı benimsemek gerekmektedir. Çocuklarda tuvalet eğitimde tutarsız davranışlar çocuklar için kafa karıştırıcı olabilir.

Bu hatalardan kaçınarak daha sağlıklı bir tuvalet eğitimi sürecini geçirebilirsiniz.

Oyun Terapisinin Tuvalet Eğitimindeki Yeri

Oyun terapisi, çocukların duygusal ve davranışsal süreçlerini anlamalarına yardımcı olmak için kullanılan etkili bir yöntemdir. Tuvalet eğitimi süreci de bu tür duygusal gelişim ve davranışlar içeren bir süreç olduğu için, oyun terapisi bu alanda önemli bir yer tutabilir.

Oyun terapisi, çocukların kaygılarını, korkularını, streslerini ve tuvalet eğitimine karşı olan dirençlerinin aşılmasına yardımcı olur.

Tuvalet eğitiminde oyun terapisi, çocukların bu süreci daha kolay ve daha keyifli bir şekilde benimsemelerine yardımcı olan etkili bir yaklaşımdır. Oyun terapisi, çocukların duygusal ihtiyaçlarını karşılayarak güven inşa eder, kaygılarını oyun yoluyla ifade etmelerine ve yönetmelerine olanak tanır. Ayrıca tuvalet eğitimine uygun büyüme oyunlarla pekiştirerek, çocukların günlük yaşamlarına entegre olmalarına yardımcı olur.  Eğlenceli ve öğretici oyunlarla süreç stresi azaltılırken, çocuklarda tuvalet eğitiminin devamının sağlanması desteklenir. Böylece oyun terapisi hem çocuğun hem de tuvalet eğitiminde daha sağlıklı ve huzurlu bir deneyim yaşamasını sağlar.