Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)

Dikkat eksikliği bozukluğunun bazı belirtileri şunlardır:

• Görevlere odaklanmada zorluk.
• Detaylara dikkat etmeme ve hata yapma.
• Görevleri ve projeleri tamamlamada güçlük.
• Dikkatinin kolayca dağılması.
• Unutkanlık (günlük işlerde unutmalar).

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) tedavisi, bireyin yaşadığı belirtilerin ciddiyetine ve kişisel ihtiyaçlarına göre özelleştirilir. Tedavi süreci, genellikle multidisipliner bir yaklaşım gerektirir ve psikiyatristler, psikologlar, eğitimciler ve ailelerin işbirliğini içerir.

Tanı Süreci

DEHB tanısı, genellikle bir uzman tarafından yapılan kapsamlı bir değerlendirme ile konur. Bu süreç, aşağıdaki adımları içerebilir:

• Anamnez: Bireyin geçmiş sağlık durumu, aile öyküsü ve belirtilerin ne zaman başladığı hakkında bilgi toplanır.
• Gözlem ve Testler: Davranışsal değerlendirmeler ve standart testler uygulanarak, dikkat, hiperaktivite ve impulsiflik düzeyleri değerlendirilir.
• Aile ve Öğretmen Görüşmeleri: Bireyin sosyal ve akademik yaşamı hakkında daha fazla bilgi edinmek için aile üyeleri ve öğretmenlerle görüşülür.

DEHB tedavisinde kullanılan başlıca yöntemler şunlardır:

• Psiko-Eğitim: Bireye ve ailesine DEHB hakkında bilgi verilerek, durumu anlama ve başa çıkma stratejileri geliştirmeleri sağlanır.

• Davranış Terapisi: Olumsuz davranışların azaltılması ve olumlu davranışların pekiştirilmesi amacıyla çeşitli stratejiler uygulanır. Ödül sistemleri ve davranış modifikasyonu gibi teknikler kullanılabilir.

• İlaç Tedavisi: DEHB belirtilerini yönetmek için genellikle stimulant ilaçlar (örneğin, metilfenidat veya amfetamin) ve bazen de non-stimulant ilaçlar tercih edilir. İlaçlar, dikkat ve impuls kontrolünü artırmaya yardımcı olabilir.

• Eğitim Destekleri: Okulda özel eğitim desteği, bireysel eğitim planları (IEP) ve öğretmenle işbirliği, DEHB'li çocukların akademik başarılarını artırmak için önemlidir. Öğretmenler, derslerde dikkat dağıtıcı unsurları azaltma konusunda stratejiler geliştirebilir.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) olan bireylerin ailelerinde, diğer aile üyeleri için bazı öneriler ve stratejiler geliştirmek, hem bireyin hem de ailenin genel işleyişini olumlu yönde etkileyebilir. İşte aile bireylerine yönelik bazı öneriler:

1-Eğitim ve Farkındalık

• DEHB Hakkında Bilgi Edinin: Aile üyeleri, DEHB'nin belirtileri, nedenleri ve etkileri hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Örneğin, kitaplar veya seminerler aracılığıyla bilgi edinmek, durumu daha iyi anlamalarına yardımcı olur.

2. Destekleyici Bir Ortam Yaratma

• Sakin ve Düzenli Bir Ev Ortamı: Dikkat dağınıklığını azaltmak için evdeki ortamın düzenli ve sakin olması önemlidir. Örneğin, aşırı ses veya görsel uyarıcılardan kaçınılabilir.

3. İletişim Becerilerini Geliştirme

• Açık ve Net İletişim: Aile içinde açık iletişim kurmak, DEHB'li bireyin hislerini ve ihtiyaçlarını daha iyi ifade etmesine yardımcı olabilir. Örneğin, "Bugün kendini nasıl hissediyorsun?" gibi sorular sorulabilir.

4. Duygusal Destek Sağlama

• Empati Geliştirme: Aile üyeleri, DEHB'li bireyin yaşadığı zorlukları anlamaya çalışmalı ve duygusal destek sunmalıdır. Bu, bireyin kendini değerli hissetmesine yardımcı olur.

5. Günlük Rutinler Oluşturma

• Yapılandırılmış Programlar: Günlük rutinler oluşturmak, DEHB'li bireyin zaman yönetimini geliştirmesine yardımcı olabilir. Örneğin, sabah saatlerinde belirli bir sırayla yapılacak işler listesi hazırlanabilir.

6. Olumlu Davranışları Pekiştirme

• Ödül Sistemleri Kullanma: İyi davranışları teşvik etmek için ödül sistemleri kullanılabilir. Örneğin, tamamlanan her görev için küçük ödüller vermek, motivasyonu artırabilir.

7. Aile Aktiviteleri

• Birlikte Zaman Geçirme: Aile içinde birlikte yapılan aktiviteler, bağları güçlendirebilir. Örneğin, düzenli oyun geceleri veya dışarıda yürüyüş yapmak, ailenin bir araya gelmesine yardımcı olabilir.

8. Uzman Desteği Alma

• Terapötik Destek: Aile üyeleri, gerektiğinde bir terapist veya danışmandan destek alarak, DEHB ile başa çıkma stratejilerini öğrenebilir. Örneğin, aile terapisi, ailenin iletişimini güçlendirebilir.

Dikkat Eksikliği, bireylerin odaklanma, dikkat sürdürme ve günlük görevleri tamamlama becerilerini etkileyen bir durumdur. İlaç tedavisi sıklıkla önerilse de, ilaç kullanmadan da dikkat eksikliği ile başa çıkmak mümkündür. İşte ilaçsız tedavi yöntemleri hakkında bilmeniz gerekenler:

1. Psiko-Eğitim

Bireyler ve aileleri, dikkat eksikliği hakkında bilgi edinerek durumu daha iyi anlayabilir. Psiko-eğitim, bireyin kendi ihtiyaçlarını ve güçlü yönlerini tanımasına yardımcı olur.

2. Davranış Terapisi

Davranış terapisi, bireylerin dikkatlerini artırmalarına ve istenmeyen davranışları azaltmalarına yardımcı olabilecek etkili bir yaklaşımdır. Bu terapide, olumlu davranışları pekiştirmek için ödül sistemleri kullanılabilir.

3. Zaman Yönetimi ve Organizasyon

Günlük hayatı düzenlemek, dikkat eksikliği yaşayan bireyler için faydalı olabilir. Günlük programlar oluşturmak, görev listeleri hazırlamak ve belirli zaman dilimlerinde odaklanma süreleri belirlemek, dikkat dağıtıcı unsurları azaltabilir.

4. Fiziksel Aktivite

Düzenli egzersiz, beyin sağlığını destekler ve dikkat kapasitesini artırabilir. Yürüyüş, koşu veya yoga gibi aktiviteler, hem fiziksel hem de zihinsel sağlığı olumlu etkileyebilir.

5. Diyet ve Beslenme

Sağlıklı bir beslenme düzeni, dikkat eksikliğini yönetmeye yardımcı olabilir. Omega-3 yağ asitleri, taze meyve ve sebzeler gibi besinlerin tüketimi, beyin fonksiyonlarını destekleyebilir.

Attentioner, 7-14 yaş grubundaki Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), Dikkat Eksikliği Bozukluğu (DEB) tanısı almış veya sınava hazırlanan, dikkat problemi yaşayan çocuklara bireysel veya maksimum 4 çocuktan oluşturulan gruplar halinde uygulanabilen 15 oturumluk yapılandırılmış bir programdır.